БЕЛАРУСКI ДЗЯРЖАЎНЫ УНИВЕРСIТЭТ
кафедра замежнай журналістыкі і літаратуры
РЭФЕРАТ
на тэму:
«ТРАНСФАРМАЦЫЯ ІНФАРМАЦЫЙНАЙ ПРАСТОРЫ БАЛГАРЫІ»
МИНСК, 2008
Перад пачаткам перыяду трансфармацыі, у снежні 1989 г., у каталогу перыядычнага друку Балгарыі было пазначана 710 газет (разам з шматтыражкамі на прадпрыемствах) агульным тыражом 75 млн экз. і 780 часопісаў (разам з бюлетэнямі міністэрстваў) агульным тыражом 40 млн экз. У выніку трансфармацыі сёння, як сведчыць каталог перыядычнага друку, засталіся 664 газеты и 729 часопісы. Іх агульны тыраж зменшыўся ўдвая. Амаль усе выданні засталіся органамі палітычных партый ці грамадскіх аб'яднанняў. Такім чынам, палітызацыя аказалася характэрнай рысай балгарскіх друкаваных СМІ ў перыяд трансфармацыі.
Гэта абумоўлена тым, што глебай для новай інфраструктуры сталі партыйны і прафсаюзны друк. Дысідэнцкі друк не меў такіх глыбокіх каранёў у грамадстве, як у Польшчы або Чэхаславакіі.
У першай палавіне 1990-х гг. найбольшай папулярнасцю ў краіне карыстаўся друк Саюза дэмакратычных сіл (СДС), які аб'ядноўваў 16 партый і грамадскіх клубаў. Другое месца ў рэйтынгу займалі выданні Балгарскага земляробчага саюза (БЗС), трэцяе – Дэмакратычнай партыі сацыялізму (ДПС).
Засяродзім увагу на тых выданнях, якія захоўваюць высокія паказчыкі тыражу і сёння.
Сярод іх важнае месца займае галоўны орган СДС – газета «Дэмакратыя», якая выходзіць з 12 красавіка 1990 г. пяць разоў на тыдзень на 16 палосах вялікага фармата. Яе стартавы тыраж складаў 70 тыс. экз., а ў апошнія гады перавысіў 450 тыс. экз.
Поспех газеты ў значнай ступені абумоўлены яе крытычным стаўленнем практычна да ўсіх урадаў, якія пасля адстаўкі Тодара Жыўкава ў лістападзе 1989-га амаль штогод змянялі адзін аднаго. Нягледзячы на змены шматлікіх урадавых кабінетаў, эканамічная сітуацыя ў краіне нязменна пагаршалася ўсю першую палову 1990-х гг.
Рост беспрацоўя, закрыццё сотняў прадпрыемстваў, высокі ўзровень інфляцыі і нізкая пакупальніцкая здольнасць нацыянальнай валюты – усё гэта тлумачылася ў рэдакцыйных матэрыялах «Дэмакратыі» як вынік таго, што ўлада заставалася пад кантролем Балгарскай сацыялістычнай партыі і сапраўдныя рэформы так і не адбыліся.
Такая пазіцыя знаходзіла шмат прыхільнікаў, забяспечваючы газеце пашырэнне кола чытачоў. Такім чынам, з пагаршэннем умоў жыцця ў краіне павялічвалася колькасць падпісчыкаў «Дэмакратыі». У другой палавіне 1990-х гг. газета выступала з паслядоўнай крытыкай планаў вяртання да ўлады былога цара Сімяёна.
Высокаякасны ўзровень крытычных матэрыялаў «Дэмакратыі» забяспечыў поспех і яе рэгіянальным філіялам – газетам «Брыг» у Бургасе і «Свабода» ў Плоўдзіве.
Другое месца ў рэйтынгу папулярнасці займае газета «Свабодны народ» – орган Балгарскай сацыял-дэмакратычнай партыі (БСДП). Балгарскія сацыял-дэмакраты мелі значны ўплыў у грамадстве да верасня 1944 г., калі на тэрыторыю краіны ўвайшлі савецкія войскі і ўсталявалася манаполія Камуністычнай партыі на ўладу. З 1955 г. «Свабодны народ» выдаваўся ў Вене, а ў Балгарыі распаўсюджвалася нелегальна.
Напрыканцы 1989 г., пасля адстаўкі Тодара Жыўкава, сацыял-дэмакраты вярнуліся ў грамадскае жыццё краіны. З 31 студзеня 1990 г. «Свабодны народ» зноў выходдзіць у Сафіі з перыядычнасцю пяць разоў на тыдзень. ............